O NAS

Związek Zawodowy Literatów Polskich powstał w Poznaniu – jako trzeci po Warszawie i Lwowie – 8 maja 1921 roku. Jego pierwszym prezesem został, mieszkający w Kołaczkowie koło Wrześni, Władysław Stanisław Reymont, późniejszy laureat Nagrody Nobla. Przed rokiem 1939 do Związku Literatów należało wielu dziennikarzy i profesorów uniwersyteckich. Wśród tej społeczności byli tak wybitni pisarze, jak Józef Weyssenhoff, Arkady Fiedler, Emil Zegadłowicz, Zenon Kosidowski, Aleksander Janta-Połczyński, Jan Sztaudynger, Artur Marya Swinarski.

W roku 1934 zainicjowano Czwartki Literackie, goszczące najznakomitszych ludzi pióra z różnych stron kraju.
W marcu 1945 odbyło się pierwsze po okupacji hitlerowskiej zebranie Związku Literatów pod przewodnictwem Tadeusza Kraszewskiego. W maju widnieje na liście członków 20 nazwisk wśród nich Jarosław Iwaszkiewicz, który został redaktorem naczelnym wydawanego dwutygodnika Życie Literackie. Gdy w czerwcu 1946 roku Iwaszkiewicz został prezesem Zarządu Głównego i wyjechał do Warszawy, redaktorem naczelnym został wybrany na prezesa w Poznaniu – Wojciech Bąk. Wznowiono przyznawaną od roku 1927 Nagrodę Literacką Miasta Poznania.

W roku 1956, po krwawym Poznańskim Czerwcu, powstał ogólnopolski Tygodnik Zachodni, którego redakcję tworzyli młodzi pisarze Bogusław Kogut – redaktor naczelny, Przemysław Bystrzycki, Ryszard Danecki, Piotr Guzy, Stanisław Kamiński i Włodzimierz Odojewski.
Wtedy też zaczęła publiczną działalność grupa literacka Wierzbak, założona przez Ryszarda Daneckiego i Mariana Grześczaka. Dysponując łamami Tygodnika Zachodniego oraz pisma studentów i młodej inteligencji Wyboje, odegrała w powojennym życiu poetyckim kraju taką rolę, jaką w okresie międzywojennym grupa warszawska Skamander. Wierzbak zwoływał pierwsze ogólnopolskie zjazdy poetyckie Poznańskie Listopady, które mają obecnie charakter międzynarodowy. Dokumentuje to antologia Wiek Wierzbaka wydana przez Media-Rodzina na półwiecze tej grupy.

Wydarzenia stanu wojennego spowodowały, że część kolegów nie zdecydowała się pozostać w odradzanym w całym kraju ZLP – stworzyła się wyraźnie zaznaczona cezura czasowa roku 1981. Obrazowały to dwie kolejne, duże wystawy jubileuszowe, przygotowane w Bibliotece Raczyńskich na 80- i 85-lecie Związku Literatów Polskich.
Po ówczesnym prezesie Poznańskiego Oddziału ZLP Nikosie Chadzinikolau w roku 2007 wybrany został na to stanowisko Zbigniew Gordziej. Mimo rozlicznych kłopotów finansowych, potrafił nie tylko utrzymać przy życiu coroczne Międzynarodowe Listopady Poetyckie, ale i stałą od roku 1945 siedzibę ZLP przy ulicy Noskowskiego 24.
Kolejne walne zebranie powierzyło funkcję prezesa Pawłowi Kuszczyńskiemu.
Od stycznia 2019 roku ponownie funkcję tę objął Zbigniew Gordziej.

Po II wojnie światowej, kiedy Związek przekształcił się w stowarzyszenie ściśle twórcze, rangę poznańskiemu środowisku pisarskiemu nadawali – aby ograniczyć się do kolejnych zmarłych – Kazimiera Iłłakowiczówna, Wojciech Bąk, Wacław Kubacki, Roman Brandstaetter, Jerzy Pertek, Bogusław Kogut, Jerzy Mańkowski, Bogdan Rutha, Eugeniusz Paukszta, Aleksander Rogalski, Egon Naganowski, Arkady Fiedler, Włodzimierz Scisłowski, Marek Obarski, Łucja Danielewska, Tomasz Agatowski, Gerard Górnicki, Wincenty Różański, Nikos Chadzinikolau, Jan Kanty Pytel. . .

Poznański Oddział ZLP skupia obecnie ponad 50 pisarzy i jest liczebnie największą – po Warszawie – organizacją tego stowarzyszenia w kraju.

Ryszard Danecki
Anna Andrych