11 listopada 2018 r. na Zamku Królewskim w Warszawie został pośmiertnie, symbolicznie odznaczony Orderem Orła Białego Władysław Stanisław Reymont – jeden z najwybitniejszych prozaików polskich, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, społecznik i działacz patriotyczny oraz pierwszy wybrany prezes Oddziału Poznańskiego Związku Literatów Polskich, który nadal pozostaje jego patronem.
Przypomnijmy najkrócej rys historyczny oddziału
słowami śp. Ryszarda Daneckiego
Związek zawodowy Literatów Polskich powstał w Poznaniu 8 maja 1921 roku – jako trzeci po Warszawie i Lwowie. Jego pierwszym prezesem został, mieszkający w Kołaczkowie koło Wrześni, Władysław St. Reymont, późniejszy laureat Nagrody Nobla.
Przed rokiem 1939 do Związku Literatów należało wielu dziennikarzy i profesorów uniwersyteckich. Wśród tej społeczności byli tak wybitni pisarze, jak Józef Weyssenhoff, Arkady Fiedler, Emil Zegadłowicz, Zenon Kosidowski, Aleksander Janta-Połczyński, Jan Sztaudynger, Artur Marya Swinarski.
W roku 1934 zainicjowano, istniejące do dzisiaj Czwartki Literackie, goszczące najznakomitszych ludzi pióra z różnych stron kraju.
Po II wojnie światowej, kiedy Związek przekształcił się w stowarzyszenie ściśle twórcze, rangę poznańskiemu środowisku pisarskiemu nadawali – aby ograniczyć się do kolejnych zmarłych – Kazimiera Iłłakowiczówna, Jarosław Iwaszkiewicz, Wojciech Bąk, Wacław Kubacki, Roman Brandstaetter, Jerzy Pertek, Bogusław Kogut, Jerzy Mańkowski, Bogdan Rutha, Eugeniusz Paukszta, Aleksander Rogalski, Egon Naganowski, Włodzimierz Ścisłowski, Marek Obarski, Łucja Danielewska, Tomasz Agatowski, Gerard Górnicki, Wincenty Różański, Nikos Chadzinikolau.
W marcu 1945 odbyło się pierwsze po okupacji hitlerowskiej zebranie Związku Literatów pod przewodnictwem Tadeusza Kraszewskiego. W maju widnieje na liście członków 20 nazwisk wśród nich Jarosław Iwaszkiewicz, który został redaktorem naczelnym wydawanego dwutygodnika Życie Literackie. Gdy w czerwcu 1946 roku Iwaszkiewicz został prezesem Zarządu Głównego i wyjechał do Warszawy, na prezesa w Poznaniu został wybrany Wojciech Bąk. Wznowiono przyznawaną od roku 1927 Nagrodę Literacką Miasta Poznania.
W roku 1956, po krwawym Poznańskim Czerwcu, powstał ogólnopolski Tygodnik Zachodni, którego redakcję tworzyli młodzi poznańscy pisarze Bogusław Kogut – redaktor naczelny, Przemysław Bystrzycki, Ryszard Danecki, Piotr Guzy, Stanisław Kamiński i Włodzimierz Odojewski. Wtedy też zaczęła publiczną działalność grupa literacka Wierzbak, założona przez Ryszarda Daneckiego i Mariana Grześczaka. Dysponując łamami Tygodnika Zachodniego oraz pisma studentów i młodej inteligencji Wyboje, odegrała w powojennym życiu poetyckim kraju taką rolę, jaką w okresie międzywojennym grupa warszawska Skamander.
Wierzbak zwoływał pierwsze ogólnopolskie zjazdy poetyckie Poznańskie Listopady, które mają już obecnie charakter międzynarodowy. Dokumentuje to antologia Wiek Wierzbaka wydana przez Media-Rodzina na półwiecze tej grupy.
Wydarzenia stanu wojennego spowodowały, że część kolegów nie zdecydowała się pozostać w odradzanym w całym kraju ZLP – stworzyła się wyraźnie zaznaczona cezura czasowa roku 1981. Obrazowały to dwie kolejne, duże wystawy jubileuszowe, przygotowane w Bibliotece Raczyńskich na 80- i 85-lecie Związku Literatów Polskich.
Po prezesie Poznańskiego Oddziału ZLP Nikosie Chadzinikolau wybrany został na to stanowisko, w 2007 roku Zbigniew Gordziej. Mimo rozlicznych kłopotów finansowych, potrafił nie tylko utrzymać przy życiu coroczne Międzynarodowe Listopady Poetyckie, ale i stałą od roku 1945 siedzibę ZLP przy ulicy Noskowskiego 24.
W styczniu 2011 roku walne zebranie powierzyło funkcję prezesa Pawłowi Kuszczyńskiemu.
źródło: Poznański Oddział ZLP, marzec 2011 r.
==========================================================
Anna Andrych
W ostatnich latach coraz trudniej o uzyskanie finansowego wsparcia festiwali literackich. Pomimo tego, jak również na przekór próbującym w sposób niegodny umniejszyć rolę 97-letniego poznańskiego oddziału ZLP, wciąż konsekwentnie realizowane są kolejne edycje Międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Poznaniu i Wielkopolsce. Dwa lata temu uroczyście obchodziliśmy 95. lecie poznańskiego oddziału Związku Literatów Polskich, a za 3 lata będziemy świętować 100 lat życia naszego oddziału. Wpisujemy się nadal w historię Poznania, Wielkopolski i kraju. Obecnie liczymy 53 członków.
W roku bieżącym odbył się 41. Międzynarodowy Listopad Poetycki. Na tę okoliczność został wydany Almanach „Na Falochronie Pamięci” gromadzący wiersze około sześćdziesięciu poetów (członków Poznańskiego Oddziału ZLP oraz zaproszonych gości).
5 listopada w Bibliotece Uniwersyteckiej UAM w Poznaniu o współczesnej literaturze polskiej mówił Krzysztof Masłoń.
Podczas uroczystej Inauguracji, która miała miejsce we wtorek 6 listopada 2018 r., w Sali Lubrańskiego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, uhonorowane zostały następujące osoby:
- ks. prof. Jan Kanty Pytel (członek ZLP OP) – wręczenie odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (nadanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego),
- Wanda Wasik (członek ZLP OP) – odznaczenie medalem „Labor Omnia Vincit” (Praca Wszystko Zwycięża) przyznanym przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu,
- Mariusz Olbromski (dyrektor Muzeum im. A.J. Iwaszkiewiczów w Stawisku) – odznaczenie medalem „Labor Omnia Vincit” (Praca Wszystko Zwycięża) przyznanym przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego.
Książką Roku okazał się tom poetycki „Inaczej niż w lustrze” Damiana Daniela Nowaka. Wyróżnienia (I – IV) otrzymały: „Nieziemskie przyciąganie” Krystyny Mazur, „Wykrzesać ogień. Taki stan” Łucji Dudzińskiej, „Mój mały wielki kosmos” Mirosławy Prywer oraz „Ziarna czasu” Brygidy Mielcarek.
Inaugurację 41. Międzynarodowego Listopada Poetyckiego poprowadzili Anna Andrych i Paweł Kuszczyński (prezes Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich).
41. Międzynarodowy Listopad Poetycki był festiwalem szczególnym poprzez panele, prelekcje i wystawy związane z obchodami i uczczeniem 100. rocznicy Powstania Wielkopolskiego.
W Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w Szreniawie i siedzibie rodowej Glabiszów odbyła się Konferencja pt. „Udział ziemiaństwa w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919”. W jej ramach wykłady poprowadzili: Wawrzyniec Wierzejewski – Prezes Zarządu Wielkopolskiego Oddziału Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 („Historia i znaczenie Powstania Wielkopolskiego 1918/1919”), Anna Barłóg i dr Katarzyna Podczaska. Elżbieta Stankiewicz-Daleszyńska zaprezentowała fragment swojej powieści „Trzy światy ze zwycięską baranicą” nagrodzonej w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Romana Wilkanowicza. Ponadto podczas konferencji zabrali głos m. in. Dyrektor Muzeum Rolnictwa w Szreniawie – Jan Maćkowiak, przedstawiciele TPPW, Dyrektor Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy – Wiesław Kaczmarek oraz przedstawiciele Wielkopolskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego. Prelekcjom i prezentacjom towarzyszyło zwiedzanie wystawy „Udział kobiet w Powstaniu Wielkopolskim”.
Ukazał się także okolicznościowy numer czasopisma naszego oddziału „Krajobrazy Kultury”.
Poeci oraz zaproszeni goście mieli okazję bliżej zobaczyć muzeum, w nim również powozownię.
Tradycyjnie odbyły się spotkania literackie z młodzieżą szkolną.
Godnym zwieńczeniem festiwalu był jubileusz XX-lecia pracy twórczej Hanny Szeląg i XX-lecie istnienia „Teatru w Przejściu”, którego była pomysłodawczynią i założycielką. Towarzyszyły mu spektakle poetyckie. Hanna Szeląg to nie tylko poetka z Poznańskiego Oddziału ZLP, ale także opiekunka, scenarzystka i reżyserka w „Teatrze w Przejściu”.
Do 41. Międzynarodowego Listopada Poetyckiego jeszcze wrócimy. Warto będzie zwrócić uwagę na fotorelację i kilka refleksji, ale również polecamy rozmowę z Hanną Szeląg.
oprac. Anna Andrych
—
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.